Trochę suchych faktów...
Węglowodany bądź też sacharydy to nic innego jak cukry, które przyjmujemy pod różnymi postaciami. Możemy zaliczyć do nich: cukry proste, oligosacharydy, czy też polisacharydy. Nasz organizm, podczas trawienia, potrafi z nich uzyskać energię niezbędną do funkcjonowania każdego człowieka. Co więcej, należy wziąć pod uwagę to, że cukry przyswajalne jak i nieprzyswajalne, są tak samo ważnie w procesie metabolizmu. W skrócie mówiąc - to nasze paliwo, bez którego nie przeżyjemy.
Węglowodany proste i złożone
Węglowodany występujące w żywności dzieli się ze względu na liczbę jednostek cukrowych w cząstce. Stąd też istnieje podział na cukry proste (monosacharydy) oraz cukry złożone, do których należą disacharydy (dwucukry), oligosacharydy (cukry złożone małocząsteczkowe) oraz polisacharydy (cukry złożone wielocząsteczkowe).
- Do cukrów prostych (monosacharydów) zalicza się m.in. glukoza, fruktoza i galaktoza. Glukoza obecna jest w owocach i sokach owocowych oraz innych produktach roślinnych. Dzięki możliwości fermentacji pod wpływem drożdży, wykorzystuje się ją do produkcji alkoholi. Fruktoza również występuje w owocach, a także w miodzie. Jest bardzo słodka, dzięki czemu znalazła zastosowanie w przemyśle spożywczym. Galaktoza wchodzi w skład niektórych dwucukrów (np. laktozy).
- Disacharydy zbudowane są z 2 cząstek monosacharydów. Popularnym dwucukrem jest sacharoza (potocznie nazywana cukrem), będąca połączeniem fruktozy i glukozy. Do tej grupy należy także laktoza (obecna w mleku i produktach mlecznych) składająca się z glukozy i galaktozy, oraz maltoza (występuje w produktach piekarniczych), na którą składają się dwie cząsteczki glukozy.
- Oligosacharydy składają się od 3 do 10 cząsteczek monosacharydów. Należą do nich m.in. fruktooligosacharydy czy galaktozydy. Mają one pozytywny wpływ na mikroflorę zasiedlającą jelito grube.
- Wielocukry (polisacharydy) składają się z dużej liczby cukrów prostych. Należą do nich skrobia, glikogen, chityna, a także celuloza. Skrobia jest trudna do strawienia, dlatego produkty ją zawierające należy wcześniej poddać obróbce termicznej, dzięki czemu rozpada się na cukry prostsze. Glikogen obecny jest w mięsie oraz wątrobie, zaś chityna to składnik budulcowy pancerzy owadów, skorupiaków oraz ścian niektórych grzybów. Celuloza, lub po prostu błonnik (a także lignina i pektyny), nie rozpuszcza się w wodzie i nie jest przyswajana przez organizm. Ma jednak ogromne znaczenie dla perystaltyki jelit i prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego.
Jakie mamy zapotrzebowanie na węglowodany?
- Niemowlęta do 6. miesiąca życia - nie mniej niż 60 g (40-45% w diecie)
- Niemowlęta od 7. do 12. miesiąca życia - nie mniej niż 95 g (45-65% w diecie)
- Dzieci od 1. roku życia, młodzież i dorośli - nie mniej niż 130 g (45-65% w diecie)
- Kobiety w ciąży - nie mniej niż 175 g (45-65% w diecie)
- Kobiety w okresie laktacji (pierwsze 6 miesięcy) - nie mniej niż 210 g (45-65% w diecie)
Podane normy zapotrzebowania na węglowodany są zgodne z wytycznymi Instytutu Żywności i Żywienia dla populacji Polski.
Negatywne skutki nadmiaru węglowodanów
Dzisiejszy styl życia – pośpiech, brak czasu i stres – wpływają na dokonywanie złych wyborów żywieniowych.
Złe odżywianie, a przede wszystkim spożywanie zbyt dużej ilości pokarmów wysokoenergetycznych o niewłaściwej proporcji składników odżywczych, powoduje zaburzenia równowagi wielu procesów metabolicznych.
Nadmierne spożycie węglowodanów przyczynia się do rozwoju różnych chorób i ma niebagatelny wpływ na nasze zdrowie. Po spożyciu węglowodanów organizm uwalnia insulinę, by glukoza dostała się do komórek – gdzie posłuży jako źródło energii, bądź też zostanie przekształcona w glikogen lub w najmniej oczekiwany składnik – tłuszcz i zostanie zmagazynowana w komórkach tłuszczowych ( trójglicerydy ). Gdy poziom insuliny spada na dłuższy czas – inny hormon (a dokładnie glukagon), informuje organizm o tempie metabolizmu tłuszczu, co może oznaczać, że organizm nie zużywa całej dostarczonej energii. Tak więc te dwa hormony wzajemnie się ,,uzupełniają” i współdziałają, wprowadzając stan równowagi w organizmie. Insulina jest więc hormonem anabolicznym – a glukagon katabolicznym ( na jego sygnał następuje hydroliza polimerów na mniejsze, co może być wykorzystywane w wytwarzaniu energii). Zachwianie wydzielania jednego z wyżej wymienionych hormonów przez dłuższy czas ( nieznaczne odchylenia czasami występują w organizmie i jest to normalna sprawa ) mogą być niekorzystne dla zdrowia.
Do negatywnych skutków możemy zaliczyć również problemy z układem krążenia, takie jak miażdżyca czy też potencjalne problemy na tle zawałowym. Przy nadwadze tudzież otyłości, stawy i kręgosłup są pod dużym obciążeniem. Może to doprowadzić do częstych kontuzji a nawet uszczerbku na zdrowiu.
Jak zmniejszyć węglowodany w naszej diecie?
Węglowodany są wprawdzie niezbędne w codziennej diecie, jednak ich nadmiar bywa szkodliwy. Dotyczy to przede wszystkim cukrów prostych i sacharozy, obecnych w wysokoprzetworzonej żywności. Wysokie spożycie węglowodanów znacznie podnosi dzienny bilans energetyczny, którego nadmiar jest trudny do zredukowania. Jeżeli w organizmie będzie zbyt dużo glukozy, zostanie ona przekształcona w tłuszcz, który będzie magazynowany w postaci tkanki tłuszczowej. Nadmierne spożycie węglowodanów prowadzi do nadwagi lub otyłości, co w konsekwencji może zwiększyć ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego lub cukrzycy typu 2. Dodatkowo przy nieprawidłowej higienie jamy ustnej, nadmierne spożycie cukrów przyczyniać się może do rozwoju próchnicy.
Co zatem zrobić, by uniknąć tych problemów? Jedynym skutecznym rozwiązaniem jest racjonalna i urozmaicona dieta oraz regularna aktywność fizyczna, co ułatwi kontrolę spożycia węglowodanów. Spożywanie cukrów prostych należy maksymalnie ograniczyć, zwłaszcza w formie słodyczy i słodzonych napojów, nie mają one bowiem żadnych wartości odżywczych i są tylko „pustymi kaloriami”.
Po wielu badaniach stwierdzono, że odżywki białkowe zawierają niską zawartość węglowodanów. Takie odżywki, jak Białko Whey Protein High Quality Complex, pomagają się zregenerować po wysiłku fizycznym. Są to białka o niskiej zawartości węglowodanów oraz tłuszczy, a przy tym wysokiej zawartości protein, bez których nasze mięśnie się nie zregenerują.
Pamiętajmy aby mieć świadomość tego jakie skutki niesie za sobą nadmiar węglowodanów, ale w ten szczególny dzień każdemu życzymy mnóstwo słodyczy :)
ZOBACZ TEŻ: https://rsisport.pl/odzywka-bialkowa